W aptekach mamy szeroki wybór tych preparatów. Można je uszeregować w 4 grupy
- preparaty działające przeczyszczająco i moczopędnie,
- preparaty ograniczające wchłanianie w przewodzie pokarmowym składników energetycznych: tłuszczów oraz węglowodanów,
- preparaty przyspieszające metabolizm,
- preparaty zmniejszające uczucie głodu.
Preparaty przeczyszczające
Preparaty przeczyszczające zazwyczaj bazują na naturalnych składnikach takich jak zioła. Usprawniają pracę jelit, przyspieszając wydalenie niestrawionych produktów przemiany materii. Do tej grupy zaliczane są również preparaty błonnika. Niebezpieczeństwo ich stosowania wiąże się z ryzykiem odwodnienia organizmu. Błonnik pokarmowy obniża wchłanianie wielu składników mineralnych (magnez, cynk, żelazo i inne) i witamin, co może prowadzić do ich niedoborów, a tym samym - objawów deficytu. Skutkami ubocznymi stosowania preparatów przeczyszczających są również biegunki, które mogą skutkować odwodnieniem oraz niedoborami wielu ważnych mikro- i makroelementów. Ważnym aspektem jest także możliwe „uzależnienie” organizmu od tego typu substancji. Polega ono na tym, że organizm przyzwyczaja się do ich działania i po zaprzestaniu ich stosowania nie radzi sobie w dostatecznym stopniu z trawieniem. Doprowadza to do powstania zaparć.
Środki ograniczające wchłanianie tłuszczów i węglowodanów
Odpowiednia proporcja tłuszczów, białek i węglowodanów w diecie jest bardzo ważnym aspektem zachowania homeostazy, czyli równowagi wewnętrznej organizmu. Działanie preparatów ograniczających wchłanianie węglowodanów i tłuszczów polega na wiązaniu tych składników i ograniczaniu ich wchłaniania z jelit do krwi. Powoduje to zachwianie proporcji udziału poszczególnych makroskładników w diecie. Tłuszcze poza tym, że są źródłem energii, pełnią szereg innych funkcji w organizmie. Są prekursorami hormonów, a także rozpuszczalnikiem niektórych witamin: A, D, E oraz K. Zbyt mała ilość lipidów w diecie może przyczyniać się do zaburzonej syntezy hormonów oraz upośledzenia wchłaniania tych witamin, a co za tym idzie - ich niedoborów. Witaminy te są wpływają na ważne aspekty zdrowia: wzrok (wit. A), skład kości (wit. D), krzepliwość krwi (wit. K) oraz neutralizację wolnych rodników, przyczyniających się do starzenia się organizmu oraz powstawania chorób nowotworowych (wit. A, E).
Preparaty przyspieszające metabolizm
Są to środki zawierające enzymy trawienne oraz wyciągi z roślin. Mają za zadanie przyspieszyć przemianę materii oraz spalanie tłuszczu. Niektóre zawierają kofeinę, co może być niekorzystne dla osób z nadciśnieniem tętniczym. Bardzo popularną substancją w tej grupie preparatów jest efedryna, która stymuluje konwersję jednego z hormonów tarczycy w jego aktywną postać. Przyspiesza tym samym spalanie tłuszczu. Efedryna wywołuje szereg działań niepożądanych, jak: zaburzenia w pracy mięśnia sercowego, objawy dyspeptyczne (nudności, wymioty), objawy ze strony układu nerwowego (niepokój, bezsenność) oraz oddechowego (duszności, obrzęk płuc), zaczerwienienie skóry, potliwość, trądzik, działanie uzależniające i wiele innych.
Preparaty obniżające apetyt
Działają na ośrodek głodu i sytości w mózgu lub jako wypełniacze żołądka. Pierwsza grupa poprzez wydzielanie odpowiednich enzymów wysyła sygnał do ośrodka sytości w mózgu i w ten sposób „oszukuje” organizm, że jest syty. Może to prowadzić do nieadekwatnej podaży składników odżywczych w stosunku do potrzeb organizmu. Druga grupa to zazwyczaj preparaty błonnika. Jego działania niepożądane zostały opisane wcześniej.
Pamiętajmy, że skuteczne odchudzanie to przede wszystkim odpowiednio zbilansowana dieta, dostarczająca wszystkich witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, połączona z aktywnością fizyczną. Redukcja masy ciała, aby była skuteczna, musi przebiegać stopniowo i być zgodna z fizjologią człowieka, a preparaty farmaceutyczne mające działanie odchudzające powinny być stosowane tylko w szczególnych okolicznościach pod kontrolą specjalisty.
Justyna Jessa, dietetyk
Komentarze