Anemia – wskazówki dietetyczne przy niedokrwistości

 

Rzadziej można spotkać się z anemią hemolityczną (czyli taką, której przyczyna leży w rozpadzie erytrocytów), anemią megaloblastyczną (jest to postać charakteryzująca się zwiększoną objętością czerwonych krwinek, np. w niedoborze witaminy B12) oraz anemią aplastyczną (czyli taką, w której występuje obniżenie poziomu wszystkich rodzajów krwinek na skutek zaniku szpiku kostnego). Leczenie anemii zależy od jej typu i powinno być prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza, a podejmowane działania mają na celu usunięcie nie tylko objawów, lecz przede wszystkim przyczyn choroby. Jednak w przypadku każdego z rodzajów anemii pozytywny efekt daje zwiększenie zdolności organizmu do wchłaniania i jak najefektywniejszego wykorzystania składników odżywczych.

 

 

Objawami najczęstszej postaci anemii (tej wynikającej z niedoboru żelaza) są: ogólne osłabienie organizmu, drażliwość, a także niepokojące sygnały ze strony układu nerwowego, takiej jak zawroty głowy, niemożność skupienia uwagi, łatwe męczenie się podczas pracy umysłowej i upośledzenie pamięci. Osoby z anemią skarżą się również na zwiększone wypadanie włosów, kruchość i łamliwość paznokci, problemy ze strony układu pokarmowego – wzdęcia i zaparcia. Często u chorych można zauważyć również bladą cerę, brak apetytu, duszności, kołatanie serca, senność, szum w uszach, czasami zdarzają się mroczki przed oczami, mogą wystąpić dreszcze oraz nadwrażliwość na zimno. Oczywiście nic nie zastąpi wizyty u lekarza i wykonania badań krwi, jednak drobne modyfikacje diety często przynoszą rewelacyjne rezultaty w walce z anemią.

 

Wskazówki dietetyczne dla osób z anemią

 

Borykający się z anemią powinni wprowadzić do swojej diety pokarmy o wysokiej zawartości żelaza, czyli buraki (oraz ich liście), suszone owoce (morele, figi, rodzynki, śliwki), migdały, pietruszkę (nie jest polecana kobietom w ciąży oraz osobom cierpiącym na zapalenie nerek), wodorosty oraz pokrzywę - działa moczopędnie i odżywczo (cechuje się wysoką zawartością żelaza, chlorofilu i witaminy ), tonizująco na krew, pobudza układ krążenia (pokrzywa dostępna jest w formie suszonej w sklepach ze zdrową żywnością; świeże liście i kwiaty można zbierać w lecie – w okresie kwitnienia).

 

Godne polecenia dla osób z anemią są także pokarmy obfitujące w witaminę C, która zwiększa wchłanianie żelaza. W tym miejscu warto wspomnieć o takich warzywach i owocach jak: jabłka, cytrusy, winogrona, brzoskwinie, truskawki, wspomniane już buraki, brokuły, marchew, karczochy, zielone warzywa liściaste, fenkuł włoski, zielony groszek. Amatorzy gorzkich wódek ziołowych (przykładowo z korzenia mniszka) mogą po nie sięgnąć, gdyż wspomagają wchłanianie żelaza. Dobrym źródłem żelaza w jego łatwo przyswajalnej formie jest oczywiście mięso, a szczególnie podroby.

 

• korzeń łopianu – działa moczopędnie, oczyszczająco, tonizująco, przeciwreumatycznie (można wydobywać z ziemi jesienią, po oczyszczeniu i pocięciu należy je wysuszyć i w takiej formie przechowywać; cięty suszony korzeń oraz nalewki z korzenia łopianu dostępne są w sklepach ze zdrową żywnością);
• liść łopianu – działa moczopędnie, tonizująco na wątrobę oraz układ pokarmowy (do nabycia w sklepach zielarskich oraz tych ze zdrową żywnością);
• korzeń mniszka – działa moczopędnie, przeciwreumatycznie, łagodnie przeczyszczająco, tonizująco na wątrobę (dostępny jest w formie suszonej lub jako nalewka),
• pokrzywę;
• pietruszkę – działa moczopędnie, tonizująco, przeciwutleniająco, pobudza trawienie (można stosować w formie świeżej lub suszonej).

 

Na pewno produkty, które ograniczają wchłanianie żelaza, czyli między innymi: kawę, herbatę, czekoladę, otręby pszenne. Należy zwrócić uwagę na takie produkty jak:

• szpinak, rabarbar, szczaw (zawierają kwas szczawiowy);
• mleko i przetwory mleczne (wapń również ogranicza wchłanianie żelaza);
• jaja (ze względu na fosfoproteiny).
  
  

• Jabłko: gruszka : burak : cytryna : korzeń imbiru (2 szt. : 1 szt. : 3 szt. : 0,5 szt. : 1 cm);
• Brzoskwinia : morele : zielone winogrona : bulwa fenkułu włoskiego (2 szt. : 2 szt. : 0,5 szkl. : 0,25 szkl.);
• Burak : marchew : jabłko (1 : 1 : 1);
• Herbatka: pokrzywa : liście mniszka : krwawnik (2 : 1 : 1); 1 łyżeczka mieszanki przeznaczona jest na 1 szklankę wody; zioła rozgnieść na drobny proszek, zalać wrzątkiem, parzyć przez 15 minut, przecedzić

mgr inż. Martyna Frańczak, dietetyk