Zakwaszenie organizmu – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Co to jest zakwaszenie organizmu?

Równowaga kwasowo-zasadowa jest jednym z podstawowych czynników, które warunkują prawidłowy przebieg procesów metabolicznych w organizmie. Jest to taki stan, w którym występuje ściśle określony balans dynamiczny między kwasami a zasadami we krwi i tkankach (w płynach międzykomórkowych i wewnątrzkomórkowych), co zapewnia odpowiednie pH. Zdrowy organizm to taki, którego pH krwi wynosi około 7. Niestety nasz styl życia, a w szczególności sposób odżywiania sprawia, że "zakwaszamy się" (obniżając pH całego ustroju). Jest to proces, który dotyczy nas wszystkich i do pewnego momentu organizm człowieka jest w stanie naturalnie mu przeciwdziałać. I właśnie gdy poziom kwasów w organizmie przekroczy pewną normę, jego nadmiar nie może być neutralizowany i jest magazynowany. W ten sposób nadmiar kwasu może niszczyć lub trwale uszkadzać organy wewnętrzne.

Zakwaszenie organizmu i mechanizm jego powstawania

Aby pH krwi było utrzymywane na stałym poziomie, wymagane jest sprawne funkcjonowanie wielu mechanizmów regulacyjnych, do których zalicza się między innymi: krążenie krwi, trawienie pokarmu, wytwarzanie hormonów, wydalanie nadmiaru dwutlenku węgla przez płuca oraz wydalanie kwasów lub zasad przez nerki. Niezawodne działanie tych mechanizmów zależy od wydolności poszczególnych narządów oraz całych układów, a także dostępności w naszym pożywieniu składników mineralnych o oddziaływaniu zasadowym, czyli: magnezu, wapnia i potasu. Ich źródłem w naszej codziennej diecie są przede wszystkim warzywa i owoce. Stanowią one dla organizmu rezerwę alkaliczną. Wśród produktów spożywanych na co dzień możemy wyróżnić te, które w dużym, średnim oraz słabym stopniu zakwaszają nasz organizm. Warto zmodyfikować swój jadłospis tak, by ograniczyć produkty zwłaszcza należące do tej pierwszej grupy.

Zakwaszenie organizmu człowieka powodują: negatywne emocje (np. stres, gniew i złość), nieprawidłowe nawyki żywieniowe (żywność wysokoprzetworzona, nadmiar mięsa i jego przetworów, wyroby z białej mąki/cukru, sztuczne słodziki, nadmiar kawy, herbaty, czerwonego wina, napojów gazowanych i słodzonych), nieodpowiednie nawodnienie organizmu, stosowanie leków przeciwbólowych oraz nieodpowiednia aktywność fizyczna (zarówno brak ruchu, jak i przeciążenia fizyczne).

Jakie objawy i skutki niesie za sobą zakwaszenie organizmu?

Organizm może wysyłać sygnały stanowiące o zakwaszeniu. Zakwaszenie organizmu może objawiać się ze strony:

• układu pokarmowego - stany zapalne błony śluzowej żołądka, grzybica jelit, zaparcia, problemy trawienne, zgaga, obłożony język, uczucie pełności, wzdęcia, schorzenia pęcherzyka żółciowego;
• układu mięśniowo-stawowego - dna moczanowa, bóle mięśni, uszkodzenia dysków międzykręgowych, bóle kręgosłupa, osteoporoza, zapalenie stawów, reumatyzm;
• układu sercowo-naczyniowego - nadciśnienie, przedwczesne zwapnienie, choroby naczyń krwionośnych, nieprawidłowe ukrwienie rąk i nóg, zawroty głowy, migreny, zawał serca;
• układu metabolicznego - nadwaga, napady wilczego głodu, nagły głód słodyczy, cukrzyca, kamienie nerkowe, podwyższony poziom cholesterolu;
• włosów, skóry i paznokci - wypadanie włosów, kruche paznokcie, próchnica, parodontoza, sucha skóra, neurodermitis, zakażenia grzybicze, trądzik u nastolatków i dorosłych, problemy z cerą, cellulitis;
• całego organizmu - chroniczne bóle, depresja, migreny, zaburzenia snu, problemy z koncentracją, zmniejszona wydolność organizmu, ogólne złe samopoczucie, niezdolność do radzenia sobie ze stresem, obniżenie popędu płciowego, przetrenowanie u sportowców, szybkie męczenie się, osłabienia bariery immunologicznej organizmu.

Produkty zakwaszające organizm

Produktami mocno zakwaszającymi organizm są w szczególności:

• mięso i wędliny;
• cukier, słodycze, słodziki;
• sól;
• czekolada i kakao;
• biała mąka i produkty pochodne;
• ryż biały;
• sery żółte;
• kawa, czarna herbata, napoje gazowane;
• suszone owoce;
• kukurydza;
• lody;
• dżemy;
• drożdże;
• jęczmień;
• żyto.

 Do produktów średnio zakwaszających organizm należą:

• jaja;
• ryby;
• brązowy ryż;
• piwo;
• makaron pełnoziarnisty;
• orzeszki ziemne;
• chleb żytni;
• kefir, jogurt;
• melasa;
• owies, pszenica;
• gryka;
• chleb pełnoziarnisty;
• margaryna;
• majonez;
• maliny, winogrona;
• herbatniki;
• wanilia, gałka muszkatołowa.

Produktami, które słabo zakwaszają organizm są:

• twaróg;
• makaron sojowy;
• kasza gryczana;
• otręby;
• fruktoza;
• orkisz i produkty pochodne;
• orzechy laskowe, orzechy nerkowca, pistacje, pestki dyni, orzechy włoskie;
• tahini;
• oliwki;
• amarantus;
• mleko sojowe i ryżowe;
• olej słonecznikowy;
• daktyle;
• śmietana;
• curry.

Oprócz tego zakwaszająco na organizm działają: smażone potrawy, mieszanki miodów, niektóre rośliny strączkowe (soja, groch), ziemniaki, niektóre owoce (borówki, jagody, śliwki, żurawina), ocet, keczup, musztarda.

Jak możemy zapobiegać zakwaszeniu organizmu?

Oto kilka wskazówek:

• odpowiednie nawodnienie organizmu (od 2,5 do 4 l wody dziennie);
• zmniejszenie ilości stresu;
• dużo ruchu o umiarkowanym obciążeniu;
• unikanie nadmiernego spożycia alkoholu, nikotyny i kofeiny;
• unikanie sodu (soli kuchennej);
• modyfikacja diety (jak najmniej produktów silnie kwasotwórczych).

mgr inż. Martyna Frańczak, dietetyk