Wszystko, co musisz wiedzieć o arbuzach
Trochę biologii… Arbuz zwyczajny – nazywany inaczej kawonem – to pochodzący z Afryki gatunek rośliny z rodziny dyniowatych. Istnieje ponad 1200 odmian arbuza. Ta jednoroczna roślina uprawiana jest także w naszej strefie klimatycznej – również w Polsce (najczęściej jednak w szklarniach i tunelach foliowych). Arbuzy to rośliny lubiące światło i ciepło oraz potrzebujące bardzo dużej ilości wody do optymalnego wzrostu, dlatego w warunkach naturalnych rosną w krajach, w których klimat jest ciepły lub nawet gorący. Arbuzy mają 2-3 metrowe, płożące się łodygi i ciemnozielone, duże liście – o kształcie sercowatym lub trój-/pięciodzielnym. Niewielkie, żółte lub zielonkawożółte kwiaty wytwarzane przez tę roślinę otwierają się na krótki czas i zazwyczaj po jednym dniu opadają. Arbuzy wytwarzają owoce składające się z mezokarpu (miąższu) i egzokarpu. Egzokarp jest mocny i twardy, ciemnozielony, zazwyczaj z domieszką innych odcieni tego koloru. Owocami arbuza są jadalne jagody o słodkim, czerwonym, pomarańczowym, żółtym lub niekiedy nawet białym miąższu. Gdy kończy się okres wegetacji, rośliny zawiązują nasiona – od białych i żółtych, przez czerwone i zielone, do brązowych i czarnych.
I to właśnie owoce arbuza interesują nas jako konsumentów najbardziej
Arbuz w ponad 90% składa się z wody, co powoduje, iż doskonale gasi pragnienie. Wysoka zawartość wody odpowiedzialna jest również za jego działanie moczopędne – dlatego też często jest on zalecany osobom cierpiącym na dolegliwości związane z zaburzeniami pracy nerek. Z uwagi na zawarty w arbuzie likopen, przypisuje się mu także właściwości wspomagania leczenia nowotworów.
Owoce arbuza swój słodkawy i orzeźwiający smak zawdzięczają w dużej mierze dwóm kwasom organicznym – jabłkowemu i cytrynowemu.
Analizując zawartość witamin i składników mineralnych, arbuz nie znajduje się w czołówce. Ma on niestety znikomą zawartość witamin – głównie A i C oraz z grupy B, a także symboliczną ilość związków mineralnych – potasu, wapnia, chloru, sodu, magnezu i żelaza. Jednak jego zaletą jest niska wartość energetyczna – około 30 kcal w 100 g owocu.
Regularne spożywanie arbuzów może przynieść nam wiele korzyści. Jednym z jego atutów jest zdolność do regulacji ciśnienia krwi. Kolejną zaletą tego owocu jest to, iż wpływa on pozytywnie na przemianę materii i działanie układu pokarmowego.
Arbuz powinien zostać doceniony także przez osoby intensywnie uprawiające sport – owoc ten wspomaga usuwanie szkodliwych związków, które gromadzą się w naszym organizmie podczas ćwiczeń. Często jest on również wykorzystywany jako składnik maseczek, które dzięki jego zawartości działają przeciwzmarszczkowo, tonizująco oraz ściągająco. Arbuz przyspiesza także leczenie stanów zapalnych skóry i zajadów.
Najsmaczniejsze arbuzy możemy kupić między majem a wrześniem.
A jak poznać, iż wybrany przez nas egzemplarz jest w pełni dojrzały? To naprawdę bardzo proste! Wystarczy "ostukać" arbuza. Jeśli usłyszymy głuchy dźwięk, to dokonaliśmy właściwego wyboru – arbuz nadaje się do zjedzenia! Najchętniej jadamy świeży miąższ arbuza – bezpośrednio ze środka owocu. Jednak równie dobrze sprawdza się jako składnik sałatek owocowych oraz w mniej oczywistych połączeniach – z sałatami i serami (szczególnie tymi typu feta), z mięsem i owocami morza. Miąższ arbuza jest wspaniałą bazą do sorbetów, deserów a nawet chłodników.
Arbuzowe przepisy
Arbuzowa granita (arbuz, cytryna/limonka, cukier/słodzik)
- arbuza pokroić, usunąć pestki;
- dodać sok z cytryny/limonki oraz cukier lub słodzik (opcjonalnie);
- całość zmiksować i wstawić do zamrażarki.
- arbuza pokroić w kostkę, usuwając pestki;
- ser pokroić w kostkę;
- pokrojonego arbuza i ser połączyć z umytymi liśćmi szpinaku i oliwkami;
- całość posypać pestkami dyni i polać oliwą z oliwek.
- melona drobno pokroić;
- arbuza pokroić, usuwając pestki;
- owoce zmiksować z jogurtem naturalnym.
mgr inż. Martyna Frańczak, dietetyk
Komentarze