Kogo może dotknąć PCOS?
Najczęściej chorują kobiety w wieku rozrodczym. U kobiety z tym schorzeniem często występuje insulinooporność tkanek (tkanki organizmu nie wykorzystują insuliny prawidłowo), czego konsekwencją jest zbyt duża ilość insuliny w tkankach. Nadmiar tego hormonu jest związany ze zwiększonym wydzielaniem androgenów - męskich hormonów, produkowanych w tkance tłuszczowej, jajnikach i gruczołach adrenergicznych (kora nadnerczy) oraz przyczynia się do wystąpienia cukrzycy.
Objawy
PCOS zazwyczaj występuje u kobiet, w których rodzinie ktoś chorował na to schorzenie, ale właściwe przyczyny nie są do końca znane. Objawy zespołu policystycznych jajników, to:
- nieregularne miesiączkowanie, brak miesiączki bądź krwawienie między okresami,
- niepłodność z powodu braku owulacji,
- zarost na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu, plecach i palcach,
- wypryski skórne, tłusta cera, łupież,
- nadmierna masa ciała, szczególnie w okolicy brzucha,
- insulinooporność bądź cukrzyca typu II (u ok. 35-50% chorych pojawiają się przed przekroczeniem 30 r.ż),
- hipercholesterolemia i nadciśnienie tętnicze,
- cienkie włosy,
- bóle miednicy,
- złe samopoczucie z powodu wyglądu lub/i niepłodności,
- problemy ze snem.
Dieta przy PCOS
Naukowcy udowodnili, że zmiana nawyków żywieniowych i zwiększona aktywność fizyczna pomagają dobrze radzić sobie z PCOS. Ponieważ schorzenie to często występuje w parze z chorobami metabolicznymi takimi jak otyłość, cukrzyca, hipercholesterolemia i nadciśnienie tętnicze, należy zadbać, aby dieta tych chorych była zbilansowana tak, aby zapewnić normalizację masy ciała oraz dowóz odpowiednich ilości wszystkich składników odżywczych. Utrata masy ciała (10% całkowitej masy ciała) pomaga wyrównać cykle menstruacyjne, reguluje glikemię i zwiększa szansę na zajście w ciążę. Spożywanie większych ilości pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw, owoców, chudego mięsa i niskotłuszczowych produktów mlecznych korzystnie wpływa na obniżenie glikemii, poprawia wykorzystanie insuliny przez tkanki oraz wyrównuje poziom hormonów we krwi.
Dieta dla kobiet z PCOS obejmuje:
- regularne posiłki, co 3-4 h,
- produkty węglowodanowe o niskim indeksie glikemicznym (IG), bogate w błonnik pokarmowy: pełnoziarniste produkty zbożowe: ciemne pieczywo, kasze, ciemne makarony, brązowy ryż oraz warzywa - pomagają utrzymać prawidłowy poziom glikemii we krwi i wyeliminują silne uczucie głodu,
- ograniczenie cukrów prostych (wysoki IG): słodycze, słodzone napoje, cukier dodawany do herbaty/kawy itp.,
- ograniczenie tłuszczów zwierzęcych na rzecz roślinnych: oleje, oliwę z oliwek, orzechy i awokado, migdały, nasiona dyni,
- białko, pochodzące z chudego mięsa, ryb, drobiu i produktów mlecznych o obniżonej zawartości tłuszczu,
- ryby należy spożywać ok. 2-3 razy w tygodniu,
- ograniczenie soli kuchennej i mieszanek przypraw,
- spożywanie ok. 2 l płynów dziennie w postaci wody mineralnej, zielonej herbaty, herbat ziołowych, a unikanie wysokokalorycznych, słodzonych i alkoholowych napojów,
- spożywanie głównie produktów świeżych, nieprzetworzonych,
- eliminacji z jadłospisu produktów takich jak: wędzone mięso i ryby, słone przekąski (chipsy, orzeszki solone itp.), produkty konserwowane, alkohol.
Aktywność fizyczna i PCOS
Regularna aktywność fizyczna pomaga złagodzić objawy PCOS. Należy uprawiać ćwiczenia fizyczne o umiarkowanej intensywności przez minimum 20-30 minut dziennie, 5 razy w tygodniu (w przypadku współistniejącej nadwagi może być koniecznie zwiększenie aktywności fizycznej). Ćwiczenia poprawiają wygląd i dobrze wpływają na samopoczucie oraz zwiększają wrażliwość tkanek na insulinę
Odpowiedni leczenie PCOS oraz dobrze zbilansowana dieta znacząco podwyższają szansę kobiety na zajście w ciążę.
Justyna Jessa,
dietetyk
Komentarze