Czym jest orzech czarny?
Do Europy trafił po wielkich odkryciach geograficznych w XVII wieku i jako drzewo ozdobne zagościł w zespołach pałacowo-parkowych oraz w miejskich parkach, także w Polsce. Korona orzecha czarnego przybiera szeroki, kulisty kształt. Jego kora jest głęboko bruzdowana, szara lub czarniawa. Liście wyrastają długie. Mogą mieć nawet ponad pół metra długości i składają się z 10-23 mniejszych przylistków. Ta cecha wyraźnie odróżnia je od orzecha włoskiego, którego liście są znacznie mniejsze. Przylistki są zaokrąglone u nasady, o ostrym wierzchołku, drobno piłkowane. Zawierają niewielkie ilości olejków eterycznych i wydzielają słaby, swoisty zapach. Także owoce orzecha czarnego znacznie różnią się od włoskich. Są silnie bruzdowane, bardzo twarde, grube i czarnobrązowe. Mają kulisty kształt i średnicę ok. 3-5 cm.
Jądro jest niewielkie, ale smaczne i słodkie. Dojrzałe orzechy spadają z drzewa na przełomie września i października. Orzechy i ich zielone mięsiste skorupki, które odpadają, gdy owoc dojrzeje, były wykorzystywane w medycynie już przez autochtonicznych mieszkańców Północnej Ameryki. Indianie stosowali zielone okrywy orzechów jako środek na choroby skóry. Nacierali się nimi w przypadku egzemy, łuszczycy lub opryszczki. Z kolei orzechy to znany od wieków środek uwalniający od pasożytów. Dzisiejsza medycyna potwierdziła działanie związków zawartych w owocach orzecha czarnego i otaczających je zielonych łupin. Zawierają one związek organiczny z grupy barwników chinowych – brązowy juglon. Wykazuje on silne działanie allelopatyczne i jest wydzielany przez korzenie drzewa do ziemi, by zaburzyć wzrost wyrastających dookoła roślin. Najwięcej występuje ich w zielonych okrywach orzechów, mniej w jądrach owoców, a najmniej w liściach. Juglon wykazuje różnorodne właściwości lecznicze w stosunku do organizmu ludzkiego – między innymi jest jednym z najsilniejszych naturalnych leków przeciwpasożytniczych. Skutecznie rozprawia się z nękającymi dzieci owsikami oraz z glistami ludzkimi. Poza tym oczyszcza organizm z toksyn, zabija bakterie i działa chelatująco (wiąże metale ciężkie i ułatwia wydalenie ich z organizmu).
Orzech czarny – zdrowotne właściwości
Oprócz tego juglon jest dobrym środkiem antyseptycznym, zabijającym bakterie (nalewkę warto stosować w okresie przeziębienia) oraz regulującym glikemię (orzechy polecane są dla diabetyków). Orzech czarny nie jest środkiem trwałym – ulega reakcjom polimeryzacji, tworząc większe kompleksy, które nie wykazują już tego samego działania co pojedyncze monomery. Jako brązowy barwnik juglon znalazł zastosowanie w kosmetologii – dodaje się go do bronzerów i samoopalaczy. Poza juglonem orzechy i ich otoczki zawierają także działające antyseptycznie kwasy organiczne i kwasy tłuszczowe, m.in. obniżający poziom cholesterolu kwas linolenowy, a także flawonoidy, w tym antocyjany, działające przeciwbiegunkowo garbniki i taniny, olejki eteryczne, żelazo, kobalt, mangan oraz normalizujący pracę tarczycy jod. Dzięki znacznej zawartości witamin C, B1, B2 oraz β-karotenu owoce orzecha czarnego są dobrym środkiem witaminizującym.
Na rynku dostępne są działające przeciwpasożytniczo wyciągi z orzecha z dodatkiem bylicy i goździków, ale równie dobrze podobne leki możemy przygotować w domu sami, jeśli tylko mamy dostęp do drzewa. Z 25 g suszonych liści, w połączeniu z 50 g tymianku, kłącza tataraku i korzenia omanu oraz 25 g liści mięty i 10 g piołunu jesteśmy w stanie przygotować mieszankę na napary działającą antyseptycznie i odrobaczająco. Choć jest to drzewo mało znane, warto poznać jego cenne właściwości. W czasach, gdy odporność nasza i naszych dzieci coraz częściej zawodzi i atakują nas rozmaite pasożyty, a leczenie wymaga środków wzmacniających, a nie osłabiających organizm, orzech czarny wydaje się idealnym rozwiązaniem.
Karolina Sienkiewicz
Komentarze