Dieta kontra zespół jelita drażliwego

 

Jeśli chodzi o zespół jelita drażliwego, wyróżnia się postać biegunkową, zaparciowa oraz mieszanką (biegunki na przemian z zaparciami).

Jednym z elementów leczenia (obok farmakoterapii i czasem psychoterapii) jest odpowiednia dieta. Musi być dostosowana do postaci choroby i indywidualnych reakcji organizmu na spożywany pokarm.

Przede wszystkim z jadłospisu należy wyeliminować pokarmy, które nie są dobrze tolerowane przed organizm i wywołują objawy chorobowe takie jak bóle brzucha, biegunka itp. Różne osoby mogą odmiennie reagować na ten sam produkt spożywczy, dlatego dieta musi być dostosowana bardzo indywidualnie.

 

Wymaga ograniczenia błonnika nierozpuszczalnego, którego źródłem są głównie pełnoziarniste produkty zbożowe. Unikać trzeba także warzyw strączkowych, gdyż mogą nasilać objawy oraz produktów ciężkostrawnych, bogatych w tłuszcze zwierzęce (smalec, tłuste mięso, sery topione, żółte, pleśniowe), a także kwaśnych, niedojrzałych owoców, ostrych przypraw (pieprz, papryczki chili, ocet, musztarda), napojów gazowanych oraz alkoholu. Należy zadbać o spożycie odpowiedniej ilości płynów i produktów mlecznych z zawartością korzystnych dla zdrowia bakterii probiotycznych. Najlepiej jest stosować gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie w folii lub duszenie jako formę obróbki termicznej. Z warzyw i owoców należy wyeliminować pestki i skórkę. Wybierać należy produkty dojrzałe, a także przecierane (są łatwiej strawne). Produkty zalecane w biegunkach to: ryż, marchew, dynia, jabłko tarte, banany. Są bogate w pektyny, które mają zdolność absorbowania wody i w ten sposób zmniejszają biegunkę.

 

 

Postać zaparciowa

Wymaga zastosowania diety bogatoresztkowej, czyli z dużym udziałem błonnika pokarmowego, pochodzącego z warzyw i produktów zbożowych jak pełnoziarniste pieczywo, kasze, ryż, otręby, suszone owoce, buraki, szpinak, ziemniaki. Błonnik może jednak czasami powodować wzdęcia, dlatego jego ilość musi być także dokładnie dostosowana do stopnia jego tolerancji przez organizm i zwiększana stopniowo (np. zastąp biały ryż brązowym – bogatszym we włókno pokarmowe). Osoby, u których wzdęcia są częstym problemem, muszą unikać produktów je nasilających, czyli warzyw strączkowych (groch, fasola, soja) i kapustnych (kalafior, kapusta), napojów gazowanych. Niektóre osoby źle reagują na fruktozę, zawartą w owocach (banany, winogrona, jabłka, gruszki) oraz miodzie. Zaleca się wówczas ich eliminacje jadłospisu. Unikanie tych produktów nie jest konieczne u osób nie odczuwających objawów dyspeptycznych po ich spożyciu.

 

Dieta drażliwego jelita

Ważnym elementem wszystkich postaci jest spożywanie produktów mlecznych fermentowanych, bogatych w bakterie probiotyczne (jogurty, kefiry) oraz odpowiednie nawodnienie organizmu (szczególnie w postaci biegunkowej, gdzie z organizmu usuwana jest duża ilość wody, co może przyczyniać się do szybkiego odwodnienia organizmu). Eliminacji powinny ulec produkty, które wywołują nieprzyjemne objawy, stąd należy dokładnie obserwować reakcje organizmu na spożywane pokarmy. W obu postaciach choroby należy ostrożnie spożywać posiłki tłuste: wieprzowina, podroby, potrawy smażone, konserwy oraz używki: kawa, herbata.

 

Zespół jelita drażliwego – postać mieszana

W przypadku postaci mieszanej, przebiegającej z naprzemiennie występującymi biegunkami i zaparciami, należy dietę dostosować do aktualnych objawów. W przypadku biegunek stosuje się dietę jak w postaci biegunkowej, natomiast w czasie zaparć - jak w postaci zaparciowej.

 

Justyna Jessa, dietetyk