Jakie objawy daje refluks?
W populacji krajów wysokorozwiniętych objawy refluksu występują codziennie u 5–10% osób, a raz na tydzień u około 20% osób. Częstość występowania choroby refluksowej jest porównywalna u mężczyzn i kobiet i wzrasta wraz z wiekiem. Do typowych objawów refluksu należą: zgaga, puste lub kwaśne odbijania oraz uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku. Często dolegliwości określane są także jako pieczenie za mostkiem, nadkwasota czy ból górnej części brzucha. Do objawów pozaprzełykowych zalicza się uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej, uszkodzenie śluzówki górnych dróg oddechowych, ból gardła, zapalenia dziąseł, ból ucha, chrypkę, niekardiologiczne bóle w klatce piersiowej, napadowy nocny kaszel, oraz astmę oskrzelową. Większość objawów pozaprzełykowych spowodowanych jest zarzucaniem treści z żołądka do dróg oddechowych.
Rola odżywiania w walce z reflusem
Jest wiele sposobów leczenia GERD, jednak jednym z głównych jest zastosowanie odpowiedniej diety umożliwiającej cofnięcie się objawów lub ich złagodzenie. Rola żywności i żywienia staje się dla chorych jedną z podstawowych form walki z chorobą. Dieta osób chorych na refluks żołądkowo-przełykowy powinna przede wszystkim charakteryzować się ograniczeniem produktów oraz potraw tłustych, ciężkostrawnych, smażonych, a także pikantnych. Dodatkowo osoby chore powinny unikać: cebuli i warzyw cebulowych, pomidorów oraz przetworów pomidorowych, owoców cytrusowych i soków z tych owoców, czekolady i wyrobów czekoladowych, kawy, naparu z mięty, napojów gazowanych oraz alkoholu.
Przyczyną, dla której osoby chore powinny unikać niektórych pokarmów, jest fakt, iż niektóre z nich są odpowiedzialne a stymulację nerwów czuciowych w błonie śluzowej. Stymulacja ta może powodować odczucie bólu lub zgagę. Taki efekt wywołuje między innymi spożycie produktów bądź potraw kwaśnych, wykazujących silne działanie ściągające, podrażniające błonę śluzową. Podobne działanie wykazują produkty pobudzające wydzielanie kwasu solnego. Niektóre produkty mogą zmniejszać napięcie dolnego zwieracza przełyku LES, a tym samym nasilać dolegliwości związane z refluksem. Cechę tę posiadają wyroby czekoladowe oraz produkty zawierające duże ilości tłuszczu. Również w przypadku spożycia alkoholu dolny zwieracz przełyku charakteryzuje się obniżonym napięciem. Przykładowe czynniki wywołujące chorobę przedstawiono w tabeli 1.
Tab. 1. Czynniki wywołujące chorobę
| Czynniki wywołujące objawy | Produkty |
| Obniżenie ciśnienia w dolnym zwieraczu przełyku | czekolada, napar z mięty, kawa, mocna herbata, alkohol |
| Wywoływanie przejściowych relaksacji dolnego zwieracza przełyku | tłuszcze, warzywa cebulowe, szparagi, karczochy |
| Opóźnienie opróżniania żołądkowego | czekolada, tłuszcze, produkty zawierające błonnik rozpuszczalny |
| Zwiększenie wydzielanie soków żołądkowych | kawa, alkohol |
| Pobudzenie receptorów czuciowych w przełyku |
owoce cytrusowe, soki z owoców cytrusowych, pomidory, sok pomidorowy, ostre przyprawy |
Dodatkowo w leczeniu refluksu zaleca się:
- spać z uniesioną głową (dość wysoko), po posiłkach nie leżeć;
- posiłki spożywać powoli i w miłej atmosferze;
- umiarkowaną aktywność fizyczną (niezalecany jest ciężki wysiłek, bardzo męczący);
- zmniejszenie masy ciała;
- rzucenie palenia.
Ważne jest, aby pamiętać, iż reakcja organizmu na produkty jest sprawą indywidualną. Osoby chorujące na refluks żołądkowo-przełykowy powinny unikać niektórych produktów, jednak nie oznacza to, że nie mogą ich spożywać w ogóle. Każdy chory powinien obserwować reakcje swojego organizmu na różne produkty spożywcze i eliminować z diety te, które powodują dolegliwości lub je nasilają.
mgr Paulina Serafin, dietetyk
Bibliografia
Śmiechowska M., Cugowska M., Rola żywności i żywienia w chorobie refluksowej, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2011, 44(3), 298–304.
Taraszewska A., Dieta w chorobie refluksowej, http://dieta.mp.pl/diety/diety_w_chorobach/70596,dieta-w-chorobie-refluksowej.
Meining A., Classen M., The role of diet and lifestyle measures in the pathogenesis and treatment of gastroesophageal reflux disease, "The American Journal of Gastroenterology", 2000, 95(10), 2692–7.
Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo PZWL 2014.
Małecka-Panas E., Mokrowiecka A, Choroba refluksowa przełyku (refluks), http://gastrologia.mp.pl/choroby/przelyk/50731,choroba-refluksowa-przelyku-refluks.
Komentarze