Dodano: 2017-11-29

Rzepa – właściwości, składniki odżywcze, przepisy Ocena: 5/5 Ilość głosów: 1

Rzepa to element diety wielu społeczeństw na świecie. W zależności od regionu jest mniej lub bardziej znana. Wszędzie tam, gdzie zagościła w menu, doceniono jej potencjał prozdrowotny. O jej korzystnym oddziaływaniu na organizm wnioskujemy już nie tylko z doświadczeń przodków, ale także z badań, które sugerują jej potencjał.  

Rzepa – charakterystyka, pochodzenie

Rzepa należy do rodziny kapustowatych. Jadalną częścią rośliny jest jej korzeń (można jadać także nać), który w zależności od odmiany przybiera różne barwy – czerwoną, ciemnoczerwoną, czarną. Pomimo różnych wariantów zewnętrznej powierzchni rzepa w środku zazwyczaj jest biała lub żółtawa. Jest uprawiana zarówno w celach kulinarnych, jak i z przeznaczeniem na paszę. W zależności od odmiany osiąga rozmiary większe bądź mniejsze. Te większe są zazwyczaj mniej atrakcyjne smakowo. Rzepa nie jest rośliną wymagającą, dobrze znosi przymrozki i susze. Jest zjadana na całym świecie, choć nie wszędzie jest tak samo popularna. Zazwyczaj serwuje się ją na surowo. Jak to bywa w medycynie ludowej, jeden produkt może stanowić remedium na wszelkie problemy zdrowotne. Na przykład w Indiach rzepa traktowana była (często pewnie jest nadal) jako produkt wspomagający leczenie i łagodzący objawy kamieni żółciowych, problemów trawiennych, chorób wątroby.

Rzepa – składniki odżywcze

Rzepa obfituje zarówno w znane nam witaminy i minerały, jak i inne związki, które mogą korzystnie oddziaływać na zdrowie. W rzepie znajdziemy błonnik, białko, węglowodany, witaminy B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, wapń, magnez, żelazo, cynk, potas i fosfor. Oprócz wyżej wymienionych w korzeniu rośliny zwarte są także związki z grupy glikozynolanów. Te z kolei pod wpływem działania enzymu mirozynazy – obecnego zarówno w samej rzepie, jak i w przewodzie pokarmowym człowieka – zostają przekształcone w izotiocyjaniany. Do tej drugiej grupy należy m.in. sulforafan. W badaniach coraz częściej potwierdza się właściwości prozdrowotne rzepy (jednocześnie odkrywane są coraz to nowsze składniki w niej drzemiące). Zacznijmy od jej działania przeciwcukrzycowego.

Rzepa a cukrzyca

Cukrzyca jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. Niepokojące statystyki zwracają uwagę na skalę problemu i powodują konieczność poszukiwania skutecznych rozwiązań. Już w latach 80. ubiegłego wieku odkryto zależność pomiędzy cukrzycą a rzepą. Do tej pory jednak ukazało się za mało badań klinicznych (z udziałem ludzi) na ten temat. Te przeprowadzane na szczurach i izolowanych komórkach pozwalają przypuszczać, że także wśród ludzi konsumpcja rzepy przyniesie oczekiwane rezultaty w postaci poprawy stężenia poziomu glukozy we krwi. Nadal głowimy się nad tym, w jaki sposób i przy udziale których komponentów rzepa może sprzyjać leczeniu cukrzycy. Być może jest to kwestia antyoksydantów takich jak katechina obecna w korzeniu. Ma ona działanie zwiększające sekrecję insuliny, dzięki czemu glukoza może przeniknąć spokojnie do wnętrza komórek (dzięki czemu spada jej poziom we krwi). Rzepa zawiera także koenzym Q10, który wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Ponadto w jej skład wchodzi także pelargonidyna należąca do grupy antocyjanów, czyli barwników wymiatających wolne rodniki. W 100 g rzepy znajduje się około 63,1 mg pelargonidyny. Szacuje się, że dawka terapeutyczna dla człowieka o masie ciała wynoszącej 60 kg to ok. 97 mg, co jest równoważne 154 g rzepy. Oprócz tego, że komponenty zawarte w rzepie mogą stymulować wydzielanie w organizmie insuliny bądź uwrażliwiać komórki na jej działanie, wodne ekstrakty z rzepy hamują enzymy rozkładające węglowodany w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu część z nich nie wchłania się, przez co nie dostarcza kalorii i nie podnosi gwałtownie poziomu glukozy we krwi. Zanim przejdziemy do dalszego omawiania dobroczynnych właściwości rzepy, zróbmy mały przerywnik, aby nie zapomnieć o jednej małej wadzie.

Rzepa – alergia na rzepę

W rzepie obecny jest związek o długiej i trudnej do zapamiętania nazwie – izotiocyjanian allilu, który jest potencjalnie uczulający. W niektórych przypadkach może powodować wyprysk kontaktowy i reakcję skórną. To jedna z nielicznych wad rzepy.

Rzepa na zaparcia

Wodne ekstrakty z rzepy wykazywały efekt nasilający perystaltykę w obrębie jelita cienkiego. Prawdopodobnie rzepa wywiera takie działanie poprzez receptory muskarynowe. Aby uzyskać pożądany efekt, być może warto zjeść po prostu kawałek tego warzywa. Przy problemach z zaparciami na pewno okaże się pomocna, chociażby ze względu na zawartość błonnika. Rzepa może działać korzystnie nie tylko na zdrowie, ale także na urodę (choć jedno z drugim najczęściej idzie w parze).

Czarna rzepa dla zdrowych włosów

Czarna rzepa podobno pobudza mieszki włosowe i sprawia, że włosy rosną szybciej i nabierają blasku. Szampony z wyciągiem z czarnej rzepy dedykowane są osobom z problemem przetłuszczających się włosów i łupieżem. Tak zwaną wcierkę z czarnej rzepy można przygotować w domu i ocenić jej skuteczność. Wystarczy zetrzeć kilka sztuk na tarce i odsączyć z nich sok. Ciecz wmasować w skórę głowy i pozostawić na około pół godziny. Na ten czas najlepiej owinąć głowę ręcznikiem. Następnie włosy należy umyć jak zwykle. Taki zabieg ma na celu zapobieganie przesuszania się skóry i tym samym nadmiernej produkcji sebum. W skórę głowy możemy wcierać także nalewkę z czarnej rzepy.

Nalewka z czarnej rzepy

Przepis na nalewkę jest bardzo prosty. Rzepę należy zetrzeć na tarce i zalać alkoholem 40-procentowym w proporcji 1:5. Po około dwóch tygodniach leżakowania należy mieszaninę przefiltrować. Rzepa przygotowana z finezją może także zadowolić nasze podniebienie.

Rzepa – przepisy

 

Zupa z rzepy

Składniki:

  • 1 duża cebula
  • ½ szklanki posiekanej kolendry
  • 1 łyżka posiekanego koperku
  • ½ szklanki ryżu basmati (moczonego przez godzinę)
  • 1 rzepa pokrojona na duże kawałki
  • 3 selery pokrojone w paski
  • 1 garść młodego szpinaku
  • 1 kostka bulionowa
  • sok z 1 cytryny
  • 1 łyżka kminu rzymskiego
  • 3 łyżki oleju roślinnego
  • sól do smaku.
 

Sposób przygotowania

  1. Na patelni rozgrzać olej i wrzucić pokrojoną na drobne kawałki cebulę.
  2. Cebulę smażyć do zrumienienia.
  3. Dodać kumin, kolendrę i koperek i smażyć przez 30 sekund.
  4. Dodać rzepę, szpinak i seler.
  5. Dodać pół szklanki gorącego wywaru, pół szklanki gorącej wody i doprowadzić do wrzenia
  6. Zmniejszyć ogień i gotować około pół godziny. Ryż powinien nabrać gąbczastej konsystencji, a zupa nie powinna być ani zbyt tłusta, ani zbyt wodnista.
  7. Dodać sok z cytryny i gotować przez kolejne 10 minut.
 

Surówka z rzepy z orzechami

Składniki:

  • 1 czarna rzepa
  • 1 garść orzechów włoskich
  • 1 garść rodzynek
  • 1 łyżka słodkiej śmietanki
  • 2 łyżki jogurtu naturalnego
  • świeża natka pietruszki
  • sól i cukier do smaku
  • pieprz
 

Sposób przygotowania

  1. Rzepę obrać i zetrzeć na tarce. Przełożyć do miski i oprószyć solą. Odstawić na kilkadziesiąt minut, aby rzepa puściła sok.
  2. Rodzynki zalać niewielką ilością wody i odstawić do napęcznienia.
  3. Orzechy włoskie posiekać.
  4. Jogurt wymieszać ze śmietanką, doprawić solą, cukrem i pietruszką, opcjonalnie pieprzem.
  5. Rzepę odcisnąć z soku i wraz z rodzynkami odsączonymi z wody wymieszać z orzechami i sosem jogurtowo-śmietankowym.

Paulina Hetwer
Dietetyk kliniczny

Bibliografia
Banihani S.A., Radish (Raphanus sativus) and diabetes, „Nutrients” 2017, 9, 1014.
Gutierrez R.M. et al., Raphanus sativus (Radish): their chemistry and biology, „The Scientific World Journal” 2004, 4, 811–837.
Iraqi Turnip Soup, A community recipe by MariamL, nigella.com/recipes/members/mariamls-iragi-turnip-soup, (22.11.2017).

To pole jest wymagane Wciśnij ENTER, aby dodać komentarz
To pole jest wymagane

Rzepa w diecie oraz stosowanie slimunox, efektywnie podkręcają metabolizm i hamują apetyt. Dzięki temu tkanka tłuszczowa jest szybciej spalana. Wiem to z autopsji, ponieważ niedawno zakończyłam swoją kurację odchudzającą i aktualnie mogę cieszyć się szczupłą sylwetką.

OdpowiedzAnuluj dodanie odpowiedzi

Czy mogę prosić o więcej informacji odnośnie kuracji?Dziękuję.