Dodano: 2015-11-09

Mleko krowie – nie jest dobre dla wszystkich Ocena: 0/5 Ilość głosów: 0

Mleko jest naturalnym, pełnowartościowym produktem spożywczym, który zapewnia właściwe funkcjonowanie organizmu oraz ma kluczowe znaczenie w prawidłowym rozwoju dzieci i młodzieży. Mleko krowie stanowi źródło łatwo przyswajalnego wapnia, aminokwasów egzogennych, witamin: A, D, E, K oraz witamin z grupy B.

 

Co zawiera mleko krowie?

Tłuszcz mleczny zawiera CLA (sprzężony dien kwasu linolowego), który ma działanie profilaktyczne w powstawaniu osteoporozy, nowotworów (piersi, żołądka, skóry) i miażdżycy oraz wykazuje właściwości redukujące tkankę tłuszczową i zwiększające masę mięśniową. Laktoza (cukier mleczny) ułatwia wchłanianie jelitowe wapnia, magnezu, cynku. Mleko krowie i jego przetwory to produkty powszechne w diecie przeciętnego człowieka. Nie wszyscy jednak powinni spożywać mleko, a dla niektórych może być to nawet niebezpieczne.

Czy niemowlęta mogą pić mleko krowie?

Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia niemowlęcia. Mleko kobiece zaspokaja w pełni potrzeby żywieniowe dziecka przez pierwsze 6 miesięcy jego życia, a do ukończenia 12. miesiąca życia powinno stanowić znaczną część diety. Dzieciom poniżej 1. roku życia (wg niektórych specjalistów do ukończenia 3. roku życia) nie należy podawać mleka krowiego z uwagi na nieodpowiednią do wieku dziecka zawartość składników odżywczych (białko, tłuszcz, węglowodany, sole mineralne) oraz właściwości alergizujące. Mleko krowie zawiera ponad dwukrotnie więcej białka niż mleko kobiece oraz ponad trzykrotnie więcej wapnia i fosforu. Powoduje to nadmierne obciążenie układu wydalniczego dziecka produktami przemiany białek oraz solami mineralnymi. Niska zawartość laktozy utrudnia wchłanianie wapnia, a niewielka ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) powoduje m.in. niedostateczny przyrost masy ciała, zwiększoną podatność na infekcje, słaby rozwój układu nerwowego, zaburzenia układu wydalniczego.

mleko krowie nie każdemu może służyć

Alergia na białka mleka krowiego

Mleko krowie zawiera ok. 30 różnych białek o potencjalnym charakterze alergennym, wśród których kazeina stanowi ok. 80%, a białka serwatkowe ok. 20% białek ogółem. Właściwości alergizujące białek mleka zależą od wielkości ich cząstek.

Reakcje alergiczne wywołują najczęściej białka:
  • β- laktoglobulina (BLG),
  • α-laktoglobulina (ALA),
  • kazeina (wszystkie 4 frakcje),
  • albumina surowicy bydlęcej (BSA),
  • laktoferyna.
Alergia na białka mleka krowiego występuje u około 1,9 – 4,4% ogólnej populacji dzieci w wieku 0-2 lat. U około 90% dzieci ze zdiagnozowaną nietolerancją białek mleka krowiego, objawy alergii ustępują do 5. roku życia, a u ok.10% chorych mogą się utrzymywać przez całe życie. W przypadku niemowląt karmionych piersią, które wykazują objawy alergii na białko mleka krowiego, matka powinna stosować dietę eliminacyjną. Nie zaleca się diety bezmlecznej kobietom ciężarnym, u których nie stwierdzono objawów alergii pokarmowej. Należy pamiętać, że homologi kazeiny mleka krowiego występują również w mleku innych zwierząt (kozy, owcy, kobyły) i mają charakter alergenny.

 

Nietolerancja laktozy a mleko krowie

 
Schorzenie to polega na niedoborze laktazy - enzymu rozkładającego cukier mleczny. W wyniku tego laktoza zalega w jelitach tworząc pożywkę dla bakterii tam występujących. Podczas fermentacji uwalniają się duże ilości gazów, a treść jelitowa ulega zakwaszeniu. Objawy nietolerancji laktozy to: wzdęcia, nudności, kolki jelitowe i biegunka. Wrodzona nietolerancja laktozy (alaktazja) jest rzadką chorobą genetyczną i wymaga stosowania przez całe życie diety eliminacyjnej. Pierwotna nietolerancja laktozy pojawia się zazwyczaj u młodzieży w okresie dojrzewania, a jej objawy nasilają się z wiekiem, co związane jest ze stopniowym spadkiem aktywności laktazy. Schorzenie to dotyczy 2-30% rasy białej, 50-80% Latynosów, 60-80% rasy czarnej i blisko 100% rasy żółtej. Dieta polega na całkowitej eliminacji mleka słodkiego i produktów z jego udziałem. Lepiej tolerowane są przetwory z mleka fermentowanego (kefiry, jogurty, twarogi, twarde sery żółte), choć w niektórych przypadkach ich spożycie jest także niewskazane. Osoby z niedoborem laktazy mogą przyjmować preparaty uzupełniające ten enzym. Wtórna nietolerancja laktozy ma zwykle charakter przejściowy i występuje np. po antybiotykoterapii czy przy zatruciach przebiegających z ostrą biegunką; forma utrwalona tego schorzenia może pojawić się przy przewlekłych chorobach jelit.

 

Choroby jelit

 
W niektórych chorobach jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego – Cohna, zespół jelita nadwrażliwego) rozwija się często nietolerancja laktozy spowodowana procesem zapalnym jelita. Zwykle jest to stan przejściowy (dotyczący zaostrzenia choroby), jednak dieta eliminacyjna przyspiesza leczenie stanów zapalnych i często wydłuża okresy remisji. W niektórych przypadkach (wrzodziejące zapalenie jelita grubego) rozpoznawana jest równocześnie alergia na białka mleka krowiego. Takie osoby powinny unikać mleka i produktów jego pochodzenia. Osoby, które z różnych przyczyn nie mogą spożywać mleka i jego przetworów, muszą uzupełniać ilość wapnia w diecie. Jego źródłem są rośliny strączkowe, warzywa zielone (zwłaszcza natka pietruszki i jarmuż), sardynki, jaja, pieczywo pełnoziarniste i kasze.
 
Magdalena Dobaj-Zerek, mgr inż. technologii żywności i dietetyk
 
Bibliografia:
  1. „Żywienie w nieswoistych zapaleniach jelita”, S.-D. Mueller – Northmann, tł. Małgorzata Mossakowska, Mirosława Cicha, Falk Foundation e. V., Germany, 2007.
  2. „Nietolerancja laktozy u niemowląt, dzieci i młodzieży Aktualne (2006) stanowisko Amerykańskiej Akademii Pediatrii”, dr Med. Piotr Sawiec, „Medycyna Praktyczna – Pediatria”, 2007/1
  3. „Alergia na białka mleka krowiego. Rola mieszanek hipoalergicznych (HA) w żywieniu niemowląt.”, Kamil Hozyasz, „Nowa Pediatria„ 1/2004.
  4. „Wpływ modyfikacji technologicznych na zmianę właściwości immunoreaktywnych białek mleka krowiego”, Barbara Wróblewska, Lucjan Wędrychowski, „Alergia Astma Immunologia, 2003, 8 (4).
  5. „Choroby jelita cienkiego – znaczenie żywienia w etiopatogenezie i leczeniu”, Anna Cybulska, Anita Nekanda-Trepka, „Nowa Medycyna – Gastroenterologia i Żywienie” I (10/1999).
To pole jest wymagane Wciśnij ENTER, aby dodać komentarz
To pole jest wymagane