Dieta osób starszych
Zmniejszone łaknienie, spowolniona przemiana materii i mniejsza aktywność fizyczna powodują, że wraz z wiekiem maleje nasze zapotrzebowanie na energię. Aby zapobiegać przybieraniu na wadze, kaloryczność diety powinna wynosić około 1800–2200 kcal. Głównym źródłem energii dla organizmu powinny być węglowodany. Odpowiednie będą złożone produkty zbożowe takie jak ciemny ryż, kasze oraz płatki owsiane. Są one dodatkowo źródłem wielu cennych składników odżywczych m.in.: wapnia (zwiększone ryzyko osteoporozy), żelaza (niedokrwistość), cynku (zaburzenia układu immunologicznego), oraz witamin B12, B6 czy kwasu foliowego. W codziennej diecie nie powinno zabraknąć również 3 porcji warzyw i 2 porcji owoców. Zielone, żółte, pomarańczowe oraz czerwone – to bomby witaminowe wspomagające organizm. Są również źródłem błonnika, zapobiegają zaparciom, a owoce z dodatkiem jogurtu bądź kefiru umożliwią zaspokojenie pragnienia słodkiej przekąski.
Tłuszcze – jeść, czy nie jeść?
Jeden gram tłuszczu to aż 9 kcal, nie oznacza to jednak, że powinniśmy z nich całkowicie zrezygnować. To dzięki nim wchłaniamy niezwykle ważne dla nas witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A, K, D oraz witaminę E zwaną witaminą młodości. Dbając o serce, należy zatem wybierać tłuszcze roślinne bogate w wielo- oraz jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Oliwa z oliwek, olej sojowy czy rzepakowy nie tylko zmniejszają stężenie cholesterolu, ale także podnoszą w niewielkim stopniu stężenie lipoprotein HDL. Służyć powinny one głównie jako dodatek do gotowych już potraw.
Białko – jak powinno współgrać z dietą osób starszych
U osób starszych nie rzadko występuje ujemny bilans azotowy. Wynika on ze zbyt małej podaży białka bądź sytuacji, gdy spożyte białko jest niepełnowartościowe. Jednak nie tylko ilość i jakość białka ma znaczenie. Jedynie połączenie jego spożycia z odpowiednim programem ćwiczeń stanowi gwarancję zachowania odpowiedniej masy mięśniowej. W tym celu białka należy poszukiwać w chudym mięsie (cielęcina, kurczak, królik, indyk, chuda wołowina), i produktach mlecznych (w postaci jogurtów, kefirów oraz chudego sera twarogowego). Warto spożywać także morskie ryby dodatkowo bogate w witaminę D.
Woda „ósemka”
Woda spełnia wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. W wieku podeszłym stanowi ona 50% masy ciała i jest to o 10% mniej niż w przypadku osób młodych. Obniżenie zawartości wody jest związane ze spadkiem beztłuszczowej masy ciała (masy mięśni). Dodatkowym problemem ludzi starszych jest zmniejszone odczuwanie pragnienia, co grozi odwodnieniem. Zaleca się więc, aby osoby te wypijały dziennie 8 szklanek płynów w postaci wody niegazowanej, soków owocowych, warzywnych, lub zup.
Dieta osób starszych – jak jeść?
Ze względu na słabe uzębienie i upośledzone trawienie dieta powinna być łatwostrawna, pokarmy rozdrobnione oraz różnorodne pod względem doboru produktów i smaków. Posiłki powinny być częste, 4–5 razy dziennie, ale małe objętościowo. Najwłaściwszym i najzdrowszym sposobem przyrządzania posiłków jest gotowanie na parze, w wodzie oraz pieczenie bez dodatku tłuszczu. Dzięki temu potrawy są lekkie i delikatne. Lepsze trawienie zapewni także dodatek przypraw: bazylii, estragonu, tymianku, pietruszki, majeranku czy papryki. Zioła mają jeszcze jedną zaletę. Pozwalają uniknąć szkodliwego dosalania.
Dzieciństwo, dorosłość, starość – każdy etap naszego życia wymaga zmian. Nasze ciało również się zmienia i tylko od nas zależy, czy będziemy czuć się w nim komfortowo. Posłuchajmy naszego organizmu i pamiętajmy: żadne leki czy suplementy nie są w stanie równać się ze zdrowym, odpowiednim do wieku żywieniem oraz aktywnością fizyczną – najskuteczniejszymi sposobami zachowania dobrego samopoczucia oraz zdrowia na długie lata.
Marta Stępień – dietetyk
Komentarze
proszę o przykład tygodniowego menu.