Jak powstaje olej lniany i jakie ma właściwości?
Olej lniany pozyskiwany jest z nasion lnu. Siemię lniane, a więc nasiona lnu, znane były już w czasach starożytności, gdzie wykorzystywano je w celach leczniczych. Olej lniany ma żółtą barwę oraz specyficzny zapach, który nie każdemu może przypaść do gustu. Jednak jego niezwykłe walory zdrowotne i lecznicze są na wagę złota.
Jak wspomniano na początku, olej lniany to w głównej mierze cenne źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które możemy znaleźć zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Wpływają na obniżenie stężenia frakcji cholesterolu LDL tzw. „złego cholesterolu” przy jednoczesnym zwiększeniu frakcji HDL określanego jako ten „dobry”. Ponadto wielonienasycone kwasy tłuszczowe są głównym budulcem błon wszystkich komórek naszego organizmu, biorą udział w stymulowaniu wielu procesów życiowych. Co więcej, pomagają usuwać nadmiar cholesterolu z organizmu, regulować ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegać tym samym powstanie nadciśnienia tętniczego. Dodatkowo zapobiegają miażdżycy, wpływają korzystnie na układ sercowo-naczyniowy i nerwowy. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego, oddechowego oraz nerek i narządów rozrodczych. Natomiast zawarte w oleju lignany odgrywają ważną rolę w syntezie hormonów, co ma istotne znaczenie w łagodzeniu objawów zespołu przedmiesiączkowego oraz w okresie menopauzy u kobiet.
Olej lniany zawiera w swoim składzie jeden z najsilniejszych antyoksydantów: witaminę E.
Witamina E określana jest niejednokrotnie jako witamina młodości, gdyż wykazuje działanie przeciwzmarszczkowe oraz opóźnia procesy starzenia. Zatem jeśli chcemy cieszyć się jędrną, elastyczną i gładką cerą, powinniśmy już teraz wprowadzić olej lniany do naszej diety.
Witamina E posiada również zdolność do zwalczania wolnych rodników, zmniejszając tym samym ryzyko pojawienia się niektórych chorób, np. chorób nowotworowych.
Kto powinien stosować olej lniany i dlaczego?
Olej lniany zapobiega także powstawaniu takich problemów zdrowotnych jak osteoporoza, cukrzyca czy stany zapalne. Olej lniany korzystnie wpływa na metabolizm i reguluje układ trawienny, pomagając zrzucić dodatkowe kilogramy. Stosowanie oleju lnianego zalecane jest osobom uprawiającym wysiłek fizyczny. Według niektórych badań kwasy omega-3 wpływają na wzrost masy mięśniowej oraz przyspieszają proces regeneracji powysiłkowej, pomagając dostarczyć odpowiednie składniki do mięśni. Niedostarczenie prawidłowej ilości kwasów omega-3 do organizmu może niekorzystnie wpłynąć na pracę mózgu czy uczenia się, a nawet doprowadzić do zachwiania się równowagi emocjonalnej. Zatem olej lniany ze względu na bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych wpływa pozytywnie na psychikę, przez co może wspomóc leczenie depresji. Kwasy omega-3 zawarte w oleju lnianym niezbędne są w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku oraz rozwoju płodu, co potwierdzają liczne badania. Przyszła mama powinna pamiętać o włączeniu oleju lnianego do swojego menu, gdyż zawarte w oleju kwasy omega-3 i omega-6 zmniejszają ryzyko przedwczesnego porodu. Dodatkowo stwierdzono, iż dzieci kobiet, które stosowały dietę bogatą w kwasy omega-3 w czasie ciąży, wykazują się wyższym poziomem inteligencji w porównaniu do ich rówieśników. Kwasy omega-3 wpływają również korzystnie na prawidłowy rozwój mózgu, pamięci, odporności czy funkcji psychomotorycznych u dziecka.
Jak stosować olej lniany?
Poza zastosowaniem oleju w opisanych celach zdrowotnych może być on także wykorzystywany w przemyśle spożywczym. Olej lniany powinien być spożywany na zimno, ponieważ działanie wysokiej temperatury prowadzi do utraty cennych wartości odżywczych. Warto również zwrócić uwagę na to, aby olej przechowywany był w ciemnym i chłodnym pomieszczeniu, również butelka w której znajduje się olej, powinna być ciemna i szklana. Należy wybierać oleje nieoczyszczone ze względu na wysoką zawartość kwasów omega-3. Niestety powszechnie dostępne w sklepach oleje lniane nie spełniają odpowiednich wymogów, dlatego też zalecane jest kupowanie oleju w specjalnych sklepach ze zdrową żywnością, sklepach zielarskich czy aptekach.
Oleje lniane mają wielorakie zastosowanie w kuchni. Możemy wykorzystać je do sałatek, surówek, warzyw, sosu do mięs, deserów albo użyć do chleba zamiast masła. Profilaktycznie można spożywać jedną łyżkę stołową dziennie. Pomimo iż olej lniany nie jest lekiem czy suplementem, wspaniale sprawdza się w zachowaniu dobrej kondycji zarówno umysłowej, jak i fizycznej.
mgr Magdalena Traczyk, dietetyk
Bibliografia
poradnikzdrowie.pl/zywienie/przydatne-w-kuchni/olej-lniany-obniaza-cholesterol-wlasciwosci-oleju-lnianego_36389.html
kurierlubelski.pl/artykul/1073384,olej-lniany-cenne-wlasciwosci-i-zastosowanie-sprawdz,id,t.html
bonavita.pl/cudowne-wlasciwosci-oleju-lnianego-i-jego-szerokie-zastosowanie
zdrowy-olej.pl/olej-lniany
eufic.org/article/pl/artid/49/
vivetia.com/shop/?pl_omega-3-olej-lniany-na-co-jest,88
akademiawitalnosci.pl/jaki-olej-olac-a-jaki-kupic/
Silska G, Praczyk M., Nasiona lnu i olej lniany to cenne źródło kwasów tłuszczowych omega-3. Len i Konopie, „Biuletyn Informacji Polskiej Izby Lnu i Konopi”, 2011, 17, 50–56.
Hojden B., Lecznicze i użytkowe zalety lnu, „Wiadomości Zielarskie” 1994, 36(9), 7–8.
Artykuł o witaminie D:
endokrynologia.net/content/niedob%C3%B3r-witaminy-d
Komentarze