Miód na zdrowie – dlaczego warto jeść miód?

Jakie składniki znajdują się w miodzie?

Miód wytwarzany jest przez pszczoły miodne (Apis mellifera) z zebranego nektaru kwiatowego lub ze spadzi. W 70–80% miód składa się z węglowodanów. Są to głównie węglowodany proste – fruktoza i glukoza, dwucukry – sacharoza, której zawartość maleje wraz z dojrzewaniem miodu, jak również wielocukry – melecytoza i erloza. W miodach występują także kwasy organiczne, flawonoidy, barwniki roślinne, substancje białkowe (inhibiny) oraz enzymy. Roczna produkcja miodu w skali światowej szacowana jest na poziomie około 1,5 mln ton rocznie. Polska zajmuje szóste miejsce w Unii Europejskiej pod względem produkcji miodu. W 2010 roku produkcja miodu w Polsce wynosiła 12,5 tys. ton.

Właściwości miodu

Wiele badań przeprowadzonych na zwierzętach oraz na zdrowych ochotnikach potwierdza jego zdrowotne właściwości. Miód pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu czerwonokrwinkowego, immunologicznego oraz sercowo-naczyniowego. Coraz częściej miód wykorzystywany jest również do leczenia ran, które pod jego wpływem wykazują mniejszy obrzęk i lepsze gojenie. Stosowanie miodu przyczynia się także do złagodzenia infekcji bakteryjnych, zmniejszenia zużycia antybiotyków. Odnotowano również korzystny wpływ miodu na leczenie chorób skóry, m.in. łojotokowego zapalenia skóry czy też łupieżu. Istnieją także dowody na to, że miejscowa aplikacja miodu na nawracające zmiany opryszczkowe przyspiesza ich gojenie porównywalnie z leczeniem popularnymi środkami farmakologicznymi.

Codzienne spożywanie miodu zamiast cukru powoduje odciążenie wątroby i poprawę jej funkcjonowania. Dodatkowo zarówno produkty metabolizmu glukozy, jak kwas glukuronowy odciążają wątrobę poprzez wiązanie substancji szkodliwych i tworzenie połączeń łatwo rozpuszczalnych w wodzie usuwanych z organizmu przez nerki w postaci glukuronianów. Wiele badań potwierdza kardioprotekcyjne działanie miodu, zarówno wśród populacji zdrowej, jak i u osób obciążonych ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Badanie przeprowadzono na 55 pacjentach, 38 z nich otrzymywało 70 gramów miodu przez 30 dni, a pozostała część stanowiła grupę kontrolną, która otrzymywała 70 gramów sacharozy przez ten sam czas. Wyniki pokazują, że stosowanie miodu powoduje zmniejszenie całkowitego poziomu cholesterolu o 3%, poziomu LDL o 5,8%, trójglicerydów o 11%, białka C reaktywnego o 3,2 % oraz zwiększenie poziomu HDL o 3,3%. u osób zdrowych.

Miód manuka

Coraz częściej, oprócz miodów rodzimych, w profilaktyce zdrowotnej wykorzystuje się miód manuka. Jest to nowozelandzki miód, wytwarzany przez pszczoły z nektaru drzewa herbacianego (Leptospermum scoparium). Według doniesień naukowych miód manuka ma silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, wpływa korzystnie na układ pokarmowy, układ oddechowy i skórę człowieka. Specyficznym składnikiem odpowiedzialnym za lecznicze właściwości miodu manuka jest metyloglioksal. Miód manuka, podobnie jak polski miód gryczany, wrzosowy, nawłociowy, zawiera związki polifenolowe takie jak kwasy fenolowe, flawonoidy, dzięki czemu wykazuje właściwości przeciwutleniające. Badania wykazały, iż miód manuka, jak również gryczany, wielokwiatowy o ciemnej barwie, testowane w warunkach in vitro wykazywały aktywność cytotoksyczną i hamująca syntezę DNA wobec komórek nowotworowych.

Lecznicze działanie miodu

Pamiętajmy, iż miód jest przede wszystkim środkiem spożywczym, nie posiada więc silnego działania farmakologicznego. Jednak spożywany w codziennej diecie ma odżywczy i wzmacniający wpływ na organizm. Żaden z dostępnych miodów nie jest lekiem, jednakże obecne w nim różnorodne substancje chemiczne czynią go pomocnym w terapii wielu schorzeń.

Paulina Serafin, dietetyk

Bibliografia
Koszowska A., Dittfeld A., Nowak J., Pszczoły i ich produkty – znaczenie dla zrównoważonego rozwoju roślin, zwierząt i ludzi, „Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine” 2013, 16(2), 79–84.
Wilczyńska A. Skład chemiczny i właściwości antyoksydacyjne miodu manuka, „Probl Hig Epidemiol” 2013, 94(4), 873–875.
Kędzia B., Kędzia-Hołderna E., Dutkowiak A., Aktywność antybiotyczna krajowych miodów odmianowych, „Postępy Fitoterapii” 2/2014.
Basista K., Właściwości biologiczne i prozdrowotne miodu oraz jego zastosowanie jako zdrowa żywność, „GF” 2013, 26–28.