Ashwagandha – czyli zimowa czereśnia
Ashwagandhę określa się także mianem indyjskiego żeń-szenia lub zimowej czereśni. Znajdziemy ją w rejonach Afryki, krajów śródziemnomorskich i Indiach. To zdrewniały krzew z zaokrąglonymi liśćmi, zielonkawymi kwiatami, który rodzi drobne pomarańczowo-czerwone jagody. Jest wykorzystywana w medycynie ludowej od ponad 3000 lat. Stanowiła lek zapobiegający starzeniu się, przeciwdziałający stanom lękowym, stanom zapalnym i zwiększający wydolność układu odpornościowego. Do celów medycznych w głównej mierze wykorzystywany był korzeń rośliny, jednak pozostałe części również (liście, owoce, nasiona). Znamy już, przynajmniej częściowo, związki aktywne, które charakteryzują ashwagandhę. W roślinie znajdziemy m.in. alkaloidy, witaferynę A, saponiny, aminokwasy.
Ashwagandha – właściwości antyoksydacyjne
Witaferyna A wykazuje działanie antyoksydacyjne. Podawane szczurom przez 21 dni doprowadziły do wzrostu w obrębie tkanki mózgowej stężenia enzymów o działaniu antyoksydycjnym (peroksydazy glutationowej czy dysmutazy ponadtlenkowej). Taka właściwość może okazać się bardzo cenna, biorąc pod uwagę, że uszkodzenia wywołane przez wolne rodniki (stres oksydacyjny) w obrębie układu nerwowego mogą przyczyniać się do zwiększenia ryzyka chorób neurodegeneracyjnych i przyspieszenia procesów starzenia się. U myszy i królików podawanie ekstraktu z ashwagandhy obniżyło poziom enzymów, których stężenie może wzrastać w przypadku uszkodzenia lub choroby wątroby – ALAT i AspAT.
Ashwagandha a samopoczucie
W ajurwedzie ashwagandha była wykorzystywana jako środek poprawiający kondycję psychiczną. Badacze wskazują, że takie zastosowanie tej rośliny może być uzasadnione. W badaniu z udziałem szczurów podawanie zwierzętom wyizolowanych z korzenia związków bioaktywnych znacznie zredukowało u nich lęk i stres – w podobnym stopniu co leki z kategorii benzodiazepin. Podobny efekt uzyskano w redukcji skutków przewlekłego stresu, jak wrzody żołądka czy dysfunkcje seksualne.
Ashwagandha a wydolność fizyczna
Ashwagandha określana jest mianem adaptogenu, czyli związku zwiększającego odporność na czynniki stresowe, dodającego energii. W badaniu przeprowadzonym z udziałem młodych (20–45 lat) sportowców obu płci podawano standaryzowany wyciąg z korzenia rośliny w ilości 300 mg dwa razy dziennie lub placebo. Po 8 tygodniach suplementacji maksymalnie zwiększyła się wartość VO2 w grupie przyjmującej ekstrakt w porównaniu z grupą przyjmującą placebo. Co ciekawe, wyższa była także liczba punktów w teście WHO, badającym jakość życia – QOL. W teście tym branych było pod uwagę kilka aspektów życia, m.in. zdrowie psychiczne i fizyczne, relacje społeczne. Oddziaływanie ashwagandhy na zdolności wysiłkowe potwierdzono także w innych badaniach.
Ashwagandha – bezpieczeństwo stosowania
W celu oceny bezpieczeństwa stosowania przeprowadzono badanie z udziałem młodych, dorosłych, zdrowych ludzi. Wszyscy uczestnicy przyjmowali wodne ekstrakty w dawkach stopniowo zwiększanych – przez pierwsze 10 dni – 750 mg, kolejne 10 dni – 1000 mg, kolejne 10 dni – 1250 mg. Po miesiącu stosowania zaobserwowano zmianę w wydolności fizycznej ocenianą na cykloergometrze, siłę mięśni. Zaobserwowano także spadek cholesterolu całkowitego, wzrost siły mięśniowej. Badania wskazują więc na bezpieczeństwo jej stosowania.
Paulina Hetwer
Dietetyk kliniczny
Bibliografia
Lal Gupta G., Withania somnifera (ashwagandha). A review, „Pharmacognosy Reviews” 2007, 1(1), 129–139.
Ashwinikumar A. Raut, Nirmala N. Rege, Firoz M. Tadvi et al., Exploratory study to evaluate tolerability, safety, and activity of Ashwagandha (Withania somnifera) in healthy volunteers, „Journal of Ayurveda and Integrative Medicine” 2012, 3(3), 111–114.
Choudhary A., Shetty A., Deepak G., Langade. Efficacy of Ashwagandha (Withania somnifera [L.] Dunal) in improving cardiorespiratory endurance in healthy athletic adults, „An International Quarterly Journal of Research” 2015, 36(1), 63–68.
Komentarze