Owoce morza – jakie właściwości wykazują?

Jakie owoce morza wyróżniamy?

W gastronomii największe zastosowanie mają bezkręgowce morskie takie jak:
– skorupiaki (homary, langusty, kraby, krewetki);
– mięczaki takie jak: głowonogi (ośmiornice, mątwy, kalmary); małże (ostrygi, omułki, przegrzebki).

Często wykorzystuje się także słodkowodne raki oraz inne bezkręgowce, do których zaliczyć można ślimaki i żaby.
Skorupiaki mają ciało pokryte chitynową skorupą. W potrawach wykorzystuje się mięso z odwłoku i kleszczy. Często podaje się je gotowane, pieczone na grillu lub smażone. Są bogatym źródłem białka, które charakteryzuje się bardzo dużą strawnością, równającą się ze strawnością białek mleka i wyższą niż strawność mięsa wołowego. Jest to spowodowane bardzo niską zawartością tkanki łącznej.

Krewetki należące do skorupiaków są lekkostrawne i niskokaloryczne, warto zatem włączyć je do jadłospisu w trakcie diety redukcyjnej. Są także źródłem witamin z grupy B, przede wszystkim B3, B6. Dzięki temu wspomagają pracę mózgu, układ krążenia oraz syntezę hormonów w naszym organizmie. Spośród owoców morza zawierają także najwięcej wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które wykazują działanie przeciwzapalne i korzystnie wpływają na nasz układ krwionośny, podwyższając poziom „dobrego” cholesterolu HDL oraz obniżając poziom „złego” LDL.
Kraby zawierają natomiast sporo selenu odpowiedzialnego za prawidłowy przebieg procesów metabolicznych w naszym organizmie. Pełni on także istotną rolę we wspomaganiu płodności i wykazuje poza tym działanie przeciwnowotworowe.

Homary zawierają z kolei bardzo dużą ilość jodu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania tarczycy.
Ciało głowonogów nie jest pokryte skorupą. W sklepach są często dostępne oczyszczone i pokrojone na kawałki ośmiornice oraz kalmary w formie pierścieni. Dzięki swojej konsystencji świetnie nadają się jako dodatek do sałatek, zup czy dań z makaronem.
Ośmiornice i kalmary są także źródłem witamin z grupy B, selenu oraz jodu odgrywającego ważną rolę w funkcjonowaniu tarczycy.
Małże są natomiast pokryte muszlą. Najczęściej spożywane są duszone, gotowane lub zapiekane. Ostrygi spożywane są także na surowo, na lodzie z cytryną.

Spośród owoców morza małże dostarczają największych ilości witaminy B12. Jest ona obecna jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Zapobiega anemii, depresji oraz chorobom serca. Małże zawierają również sporo cynku, pierwiastka odpowiadającego za odporność naszego organizmu oraz płodność. Uważane są za afrodyzjak, ponieważ cynk powoduje zwiększenie poziomu testosteronu we krwi.
Słodkowodne raki są budową zbliżone do homarów, charakteryzują się natomiast mniejszymi rozmiarami. Nadają się jako składnik przekąsek, potrawek oraz sosów. Zawierają wapń, który odpowiedzialny jest za budowę kości, zębów, funkcjonowanie układu nerwowego oraz krzepnięcie krwi.
Ślimaki mają natomiast lekko gumową konsystencję. Często gotuje się je lub zapieka w skorupach. Mięso żab jest natomiast delikatne i podobne w smaku do piersi kurczaka. Najczęściej wykorzystywane są żabie udka.

W jaki sposób można włączyć owoce morza do naszej diety?

– przyrządź sałatkę z krewetkami, grejpfrutem, pomidorem oraz sokiem z cytryny;
– dodaj gotowane krewetki lub kalmary do sosu do makaronu;
– przyrządź domową pizzę na cienkim cieście z krewetkami;
– wymieszaj przegrzebki oraz krewetki z salsą i użyj jako nadzienie do tortilli.
Warto przyrządzić także zapiekankę z owocami morza. Oto przepis:
Składniki dla 3–4 osób:
– 250 g krewetek
– 3 ząbki czosnku
– 200 g pełnoziarnistego makaronu penne
– 200 g szpinaku
– 2 jajka
– 3/4 szklanki mleka 2%
– sól, pieprz do smaku
– 300 g sera mozzarella
– łyżka oliwy z oliwek

Przygotowanie:
1. Ugotuj makaron na półtwardo.
2. Drobno pokrój czosnek i wrzuć na rozgrzaną oliwę z oliwek.
3. Podduś krewetki na oliwie.
4. Ułóż ugotowany makaron w posmarowanym oliwą naczyniu żaroodpornym.
5. Dodaj krewetki oraz świeże liście szpinaku.
5. Zalej całość sosem powstałym z rozmieszanych jajek, mleka i przypraw.
6. Na wierzchu ułóż kawałki mozzarelli.
7. Zapiekaj całość około 40 minut w 180 stopniach Celsjusza.

Warto jednak pamiętać, że dla osób mających dnę moczanową owoce morza nie są wskazane ze względu na wysoką zawartość puryn, które podwyższają ilość kwasu moczowego we krwi. Podobnie osoby cierpiące na nadciśnienie powinny ograniczyć spożycie tej grupy produktów, gdyż są one zazwyczaj gotowane w mocno osolonej wodzie dla uzyskania lepszego smaku. Nie zapominajmy też, że owoce morza coraz częściej wywołują ostre reakcje alergiczne, dlatego warto być ostrożnym w trakcie spożywania tych produktów.

Bibliografia

Nicholas V. C., Ralston, Selenium Health Benefit Values as Seafood Safety Criteria, „Eco Health” 2008, 5(4), 442–2455.
Elizabeth K. Lund., Health benefits of seafood; Is it just the fatty acids?, “Food Chemistry” 2013, 3(1), 413–420.
Zdrowie na talerzu. Lecznicze właściwości potraw. II rozdział. Czy wiesz, co jesz? Owoce morza, Warszawa 2010
Sporządzanie napojów i potraw. Towaroznawstwo i przechowywanie żywności. XVI rozdział. Ryby i owoce morza, Warszawa 2013.